.jpg)
სოციალურ ფსიქოლოგიურ ლიტერატურაში მიზიდვა და მოწონება განიხილებიან თითქმის როგორც სინონიმური ცნებები. მოწონებაში იგულისხმება პირველადი პოზიტიური ემოციონალური დამოკიდებულება რომელიც შემდგომში უფრო ღრმა ემოციონალურ დამოკიდებულებაში შეიძლება გადაიზარდოს. ერთი სიტყვით, მოწონება (მიზიდვა) წარმოადგენს ატიტუდს რომელიც გვიყალიბდება სხვა ადამიანის შესახებ და ასეთი ატიტუდის ჩამოყალიბებაში ძირითად როლს აფექტი თამაშობს. ე.ი. ინტერპერსონალური მიზიდვა გულისხმობს ინტერპერსონალურ შეფასებას, რომელიც მოწონება-არმოწონების განზომილებაში ლოკალიზირდება. სოციალური პერცეპციის განხილვისას ჩვენ ვნახეთ, რომ ინდივიდის მიერ ინდივიდის აღქმაში წამყვანია საშემფასებლო განზომილება, რომელსაც ემოციონალური ელფერი აქვს. როდესაც ვინმეს ან რამეს ვაფასებთ ამ ობიექტისადმი პოზიტიური გრძნობა გადამწყვეტია მისი შეფასებისათვის.
მოწონება განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა ინტერპერსონალურ ურთიერთობაში, რადგან ამით განისაზღვრება ინდივიდების ურთიერთქმედება. მოწონება პრაქტიკულად მოქმედებს ურთიერთობის ნებისმიერ ფაზაზე - თუ რამდენად ირჩევენ ისინი ერთმანეთს, რამდენად ახდენენ გავლენას ერთმანეთზე და ა.შ. როდესაც ინდივიდი ხვდება ვინმეს პირველი კითხვა რომელსაც ის სვამს არის შემდეგი: მომწონს ის მე? მოვეწონე მე მას?
ნებისმიერი ინდივიდი (თქვენის ჩათვლით) მოსწონს ზოგიერთს, არ მოსწონს ზოგიერთს და ზოგიერთი მის მიმართ ნეიტრალურ დამოკიდებულებას იჩენს. დგება საკითხი, რა განსაზღვრავს იმას, თუ ვინ მოგვეწონება და ვინ არა? უნდა ვივარაუდოთ, რომ მოწონება ეფუძნება თვით იმ პირის ინდივიდუალურ მახასიათებლებს და ქცევებს, ვისაც აფასებენ (მაგ. მისი ხიბლი, გონიერება და ა.შ.). ე.ი. ჩვენ ვრეაგირებთ იმ ინდივიდების გარკვეულ ასპექტებზე ვისაც ვაფასებთ, ჩვენი შეფასება ამ ასპექტებს ეფუძნება. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ჩვენს მოწონება არმოწონებაზე გავლენას ახდენენ ფაქტორები, რომლებსაც არაფერი აქვთ საერთო თვით ინდივიდთან. ხშირად, აღმოჩნდა, რომ მოწონებაზე გავლენას ახდენს თუ როგორ ინტერპრეტაციას აძლევს შემფასებელი შესაფასებელი პირის ინდივიდუალურ მახასიათებლებს (მაგ. ხიბლს და გონიერებას). მოწონება ნაწილობრივ დამოკიდებულია აგრეთვე შემფასებელ და შესაფასებელ ინდივიდებს შორის მსგავსება განსხვავებაზე (მაგ. განსხვავება დემოგრაფიულ მონაცემებში, რწმენებში, ატიტუდებში და ა.შ.). ბოლოს, მოწონებაზე გავლენას ახდენს აგრეთვე სოციალური კონტაქტები, რომლებშიც ურთიერთქმედებენ ისინი.
ბოლოს, მოწონებაზე მოქმედებს აგრეთვე აფილიაციის მოთხოვნილება თუ რამდენადაა ის შემფასებლის პიროვნული მახასიათებელი.
ინტერპერსონალური მიზიდვის კვლევების მიზანია იმ ფაქტორების იდენტიფიკაცია, რომლებიც განსაზღვრავენ ინტერპერსონალურ შეფასებას.
წყარო: რ. ქვარცხავა , „სოციალური ფსიქოლოგია“
|