ნებისმიერი სამუშაოს შესრულების პროცესს თან ერთვის ფიზიკური, ნერვული და ფსიქიკური დატვირთვები. მრავალი კვლევით დადგენილია, რომ პედაგოგიურ საქმიანობა გამოკვეთილად დაკავშირებულია ამ სახის დატვირთვებთან. მხედველობაში გვაქვს არა მხოლოდ შრომის პირობებთან უშუალო კავშირში მყოფი ფიზიოლოგიური ფაქტორები: ჰიპოდინამია,მხედველობის, სმენისა და მეტყველების აპარატებზე დატვირთვა და ა.შ. საუბარია უპირველეს ყოვლისა ფსიქოლოგიურ და ორგანიზაციულ სირთულეებზე, ”ფორმაში” მუდმივი ყოფნის აუცილებლობა, ურთიერთობის ერთფეროვნება, ემოციური განტვირთვის არ არსებობა, სამუშაო დღის განმავლობაში კონტაქტების დიდი რაოდენობა და სხვა. დაძაბულობა ვლინდება მომატებულ გაღიზიანებასა და დაქანცვაში, მოუსვენრობაში, სხეულის კუნთების დაძაბვაში, გახშირებულ სუნთქვაში, გულისცემაში. გარდა ამისა შესაძლებელია სხვა ინდივიდუალური მოვლენები.როდესაც დაძაბულობა მიაღწევს გარკვეულ დონეს ორგანიზმი ცდილობს დაიწყოს თავდაცვა. ეს ვლინდება გაურკვეველ ან გათვითცნობიერებულ მისწრაფებაში მოხდეს მოსწავლეებთან ურთიერთობების შემცირება ან ფორმალური სახის მიცემა.

ამ სინდრომს გააჩნია სამი ძირითადი სტადია.

პირველი სტადია მჟღავნდება სამსახურებრივი ფუნქციები შესრულებაში,გარკვეული საკითხების დავიწყებაში, მარტივად რომ ვთქვათ, რასაც ყოველდღიურობაში ხუმრობით ვარქმევთ ”სკლეროზს”, მაგალითად, შეტანილია თუ არა საჭირო ჩანაწერი დოკუმენტაციაში, დასმულია თუ არა დაგეგმილი შეკითხვა და თუ მიღებულია მასზე პასუხი. როგორც წესია ამ სახის პირველად სიმპტომებს ყველა როდი აქცევს ყურადღებას და გადააქვთ სკლეროზის თემაზე არსებულ უამრავ ხუმრობაში.
ნერვულ - ფსიქიკური დატვირთვების მოცულობიდან და პიროვნული თავისებურებიდან გამომდინარე პირველი სტადია შეიძლება ფორმირდებოდეს სამი - ოთხი წლის განმავლობაში.

მეორე სტადიაზე შეინიშნება სამუშაოსადმი ინტერესის, ურთიერთობის ( მ.შ. არა მხოლოდ სამსახურებრივი, არამედ ოჯახშიც და მეგობრებთანაც ) მოთხოვნილების დაქვეითება, კვირის ბოლოსთვის აპათიის ზრდა, სომატური ხასიათის სიმპტომების გამოაშკარავება ( ძალ - ღონე გამომელია,ენერგიისგან დავიცალე,), თავის ტკივილი საღამოობით, უსიზმრო ”მკვდარი ძილი”, ხშირი გაციება, მომატებული გაღიზიანება, რაც პიროვნებას წინად ნაკლებად ახასიათებდა.
ამ სტადიის ფორმირების პერიოდი ხუთ - თხუთმეტ წელიწადს აღწევს..
მესამე სტადია წმინდა პიროვნულ ასპექტებში იკვეთება. მისთვის დამახასიათებელია სამსახურისადმი და მთლიანად ცხოვრებისადმი ინტერესის დიდ წილად დაკარგვაა.
ვლინდება ემოციური გულგრილობა,ენერგიის ნაკლებობა. ამ სტადიაზე პიროვნებას უფრო სიამოვნებს ბუნებასთან და ცხოველებთან ვიდრე ადამიანებთან ურთიერთობა. ეს სტადია პროფესიული საქმიანობის ათიდან - თხუთმეტ წლამდე პერიოდში ყალიბდება.

ძალიან მუქ ფერებში ხომ არ ავსახეთ პრობლემის სურათი? ნამეტანი ტრაგიკული ხომ არ გამოვიდა მისი აღწერა? ტრაგედიას ეს არავითარ შემთხვევაში არ წარმოადგენს.
მთელ რიგ ქვეყნებში არა მხოლოდ მართვისა თუ სხვა თეორიებში, არამედ პრაქტიკაშიც დიდი ხანია წესად იქცა სამსახურში მუშაკის ჰორიზონტალური გადანაცვლება, იქ სადაც ეს სპეციფიკიდან გამომდინარე შეუძლებელია მას ნაწილობრივ უცვლიან ან უვსებენ ფუნქციებსა და მოვალეობებს. არსებული გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ დაძაბულობის შედეგად ”პროფესიული დაღლილობის” სიმპტომის საწინააღმდეგო ეფექტური მეთოდია თვით რეგულაციისა და თვით აღდგენის ხერხებისა და საშუალებების აქტიური გამოყენება.
თვით რეგულაცია - წარმოადგენს საკუთარი ფსიქო- ემოციური მდგომარეობის მართვას, რომელიც მიიღწევა ადამიანის მიერ თავის თავზე სიტყვის, აზროვნებით შექმნილი სახეებით ზეგავლენის მოხდენის შედეგად, სუნთქვის რეჟიმისა და კუნთების ტონუსის კონტროლითა და წარმართვით. შეიძლება შეგექმნათ შთაბეჭდილება, რომ საუბარი გვაქვს რაღაც მიუღწეველ და ურთულეს მატერიებზე. წარმოიდგინეთ, რომ არა თვით რეგულაციის უმეტესი ხერხი და საშუალება თქვენთვის კარგადაა ცნობილი, უბრალოდ არ იყენებთ მათ. თუ დაგაინტერესათ ამ საკითხებმა დასვით შეკითხვა საიტის თქვენთვის განკუთვნილ გვერდზე, ვეცდებით მოგაწოდოთ რეკომენდაციები ორგანიზმის ბუნებრივი ხერხებით რეგულაციისა და თვით რეგულაციის თაობაზე.