-

ბოლო ათწლეულის განმავლობაში უკვე მივეჩვიეთ იმას, რომ საქართველოს განათლების სფეროში პერმანენტულად იწყება, შემდგომ ზოგიერთი განხრით  ჩერდება ან წყდება, ზოგი მიმართულებით კი გრძელდება სარეფორმო ღონისძიებების გატარება. სიტყვა „განათლება“-ს გვერდით მუდმივად ჟღერს თითქმის სინონიმად ქცეული ტერმინი - „რეფორმა“. მაგრამ სამწუხაროდ სერიოზულად არც გაგვიანალიზებია რა მივიღეთ დღემდე, ან რას ველით საბოლოოდ ამ რეფორმისტული მცდელობებისგან ???

-

ალბათ შეამჩნიეთ, რომ საკმაო ხანია საუბარი განათლების რეფორმის წარმატებულობის თაობაზე  უმეტეს წილად გამოცდების პროცედურის სრულყოფის ირგვლივ ტრიალებს და რეფორმისტული ძალისხმევის შედეგად დიდად სახარბიელო შედეგებს ვერც მივაღწიეთ, მაგრამ ყველა  საფეხურებზე გამოცდებისა და ტესტირების უსასრულო კასკადისა და თითქმის დუბლირებული სასკოლო, საატესტატო  - შემდგომ კი ერთიანი ეროვნული გამოცდების უსაშველო მარათონის სახით ბავშვებს კი მოვუწყვეთ „ბედნიერი ცხოვრება“.  

-

იმავდროულად სარეფორმო ღონისძიებების კორიანტელში თითქმის დაგვავიწყდა, რომ განათლების ძირითადი ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რომ  მოსწავლეს მივცეთ მაღალი ფუნდამენტალური საფუძვლები, გამოყენებითი, დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის საჭირო ცოდნა და აღვზარდოთ  მოზარდი ღირსეულ, აქტიურ მოქალაქედ? ამის სანაცვლოდ კი, როგორც გვჩვევია, ავყვებით ხოლმე რომელიმე პიროვნების თანამდებობაზე დანიშვნასა თუ გათავისუფლებასთან დაკავშირებულ წუთიერ ემოციებს და ხშირ შემთხვევაში გვავიწყდება ფუძემდებლური მნიშვნელობის მქონე, არსებითი საკითხები.  

-

უპირველეს ყოვლისა, საზოგადოებამ უნდა მიიღოს პასუხი უმნიშვნელოვანეს კითხვებზე: რეალურად რა მიზანსა და ამოცანას ვისახავთ განათლებაში „რეფორმის“ გატარების შედეგად და რას გვსურს მივაღწიოთ საბოლოოდ? კერძოდ, მაგალითად, როგორი გვინდა დავინახოთ სკოლადამთავრებული ახალგაზრდა: მართლაც განსწავლული - თუ ილუზორულად ცოდნის მქონე - სინამდვილეში კი უვიცი?  შემოქმედი, თავისუფლად მოაზროვნე პიროვნება, თუ - დათრგუნული, უპირობოდ მორჩილი, ზომბირებული არსება? პირველ რიგში, ალბათ, ეს უნდა განვსაზღვროთ, როდესაც ვსახავთ განათლების რეფორმას ან ვაფასებთ მის მსვლელობასა თუ შედეგს. სამწუხაროდ ამის ნაცვლად ჩვენ გამოვაცხადეთ სასკოლო, საატესტატო, ერთიანი ეროვნული გამოცდების დაუსრულებელი და უსაშველო ნაკადი და ვერ ვფარავთ კმაყოფილებას ამ „რეფორმით“.

-

ვფიქრობ დაგვეთანხმებით, რომ განათლების გაუმჯობესებისთვის ყოვლად მიუღებელია  მხოლოდ გამოცდებზე აქცენტის გაკეთება, გარდა ამისა  დაუშვებელია  მათი ჩატარების სრულყოფა  გავხადოთ თვით განათლებისა და მისი რეფორმირების ქვაკუთხედად და, მით უფრო, ვაღიაროთ რეფორმის უდიდეს მიღწევად. გამოცდა ხომ მხოლოდ ერთ-ერთი საშუალებაა მოსწავლის მიერ მიღებული ცოდნის, მისი და მასწავლებლის შრომის შედეგის დასადგენად, ტესტირება კი, რომელიც უკვე ღამის კოშმარად ელანდება მოსწავლესა და მასწავლებელს, შეფასების პროცესის მხოლოდ ერთ-ერთი ინსტრუმენტია. ღრმად ვართ დარწმუნებულები, რომ რეფორმის ძირითად მიზანს არა გამოცდებით ჩასაფრება, არამედ რეალური ცოდნის მიწოდება და მისი მაღალი დონის მიღწევა უნდა წარმოადგენდეს.

-

რა პრინციპებით ვიხელმძღვანელოთ და რომელი ბერკეტები გამოვიყენოთ, რათა მივაღწიოთ  სასურველს? გამოცდის შიშით მოსწავლის იძულებას? თუ განათლების პროცესის ჰუმანიზაციას და სწავლისადმი მოსწავლის გათვითცნობიერებული მოტივაციის სტიმულირებას?  

-

საყოველთაოდ  ცნობილია, რომ სწავლების შედეგად მაღალი ცოდნის მისაღწევად საჭიროა: მოწოდებით პედაგოგი - მცოდნე, მაღალკვალიფიცირებული მასწავლებელი, განათლების ამოცანიდან გამომდინარე შინაარსის განმსაზღვრელი სრულყოფილი, გააზრებული პროგრამები და შესატყვისი, დახვეწილი, ქმედითუნარიანი მეთოდიკური აპარატის მქონე სახელმძღვანელოები,  შედეგზე ორიენტირებული პროგრესული მეთოდიკა, აგრეთვე უახლესი დამხმარე, ტექნიკური საშუალებები ( არა მხოლოდ კომპიუტერი, არამედ საგნის თემის მიხედვით, თანამედროვე ინფორმაციული ტექნოლოგიების გამოყენებით შემუშავებული, შემსწავლელი კომპიუტერული პროგრამები და სხვ.)

-

რეფორმის შელამაზებული ფასადის, ანუ მისი წარმატებულობის ილუზიის შესაქმნელად კი  სავსებით სამყოფია ის, რაც და რა დონეზეც დღევანდელი დღისათვის უკვე გაგვაჩნია, ანუ  რაც შეიქმნა მინისტრთა მთელი პლეადის მიერ განხორციელებული  „წარმატებული“ რეფორმების პროცესში, ხოლო მოსწავლის დასათრგუნავად და მორჩილების მისაღწევად  მანდატურების ინსტიტუტიც, მასზე დაკისრებული ფუნქციებით არის საკმარისი.

-

რა თქმა უნდა, რომ არ ვიყოთ ზედმეტად კატეგორიულები, დაუშვებლად მიგვაჩნია, რომ საერთოთ არ დავინახოთ და არ ვაღიაროთ ის (შესაძლოა არასისტემური, სეგმენტური,  მაგრამ დადებითი), რაც მაინც გაკეთდა და მიღწეულია განათლების სფეროში. ოღონდ არც ის უნდა გვავიწყდებოდეს, რომ  რეფორმა მომავალზე უნდა იყოს ორიენტირებული  და არა მიმდინარე ამოცანებზე. სამწუხაროდ კი უმეტესი, რაც რეფორმის პროცესში დიდ პროგრესად არის მიჩნეული,  მხოლოდ დღევანდლობიდან გამომდინარეობს და უკეთეს შემთხვევაში უახლოეს პერსპექტივასაც ვერ გაუძლებს.

-

-