ყოველთვის გვშია, როცა ვამბობთ, რომ გვშია? რაოდენ საკვირველიც არ უნდა იყოს, აღმოჩნდა, რომ შიმშილის გრძნობასთან დაკავშირებითაც ვახერხებთ ხოლმე საკუთარი თავის მოტყუებას. თან ზოგიერთი ჩვენგანი, დანარჩენებთან შედარებით, ამ ამოცანას გაცილებით უკეთ ართმევს თავს. რა თქმა უნდა, ეს არ არის გაცნობიერებული ტყუილი, რომელზეც პასუხისმგებლობის   საკუთარ თავზე აღება თითქოს არ უნდა გვიჭირდეს. პირიქით,  მას საფუძვლად უდევს ისეთი მექანიზმი, როცა მარტივად შეგვიძლია „ხელი გავიშვიროთ“ აღზრდის პროცესისკენ.

არსებობს ერთმანეთისაგან განსხვავებული გარკვეული მდგომარეობების ჩანასახები (შიმშილის, წყურვილის), რაც თანშობილი არ არის და აუცილებელია მათი შემდგომი დიფერენციაციის სწავლა. მაგ.: ბავშვი სწავლობს, რომ კუჭში სიცარიელის შეგრძნება შიმშილს ნიშნავს, ხოლო მისი „დაძლევა“ საკვების მიღებით არის შესაძლებელი.

ამგვარ დიფერენცირებასა და კლასიფიცირებას ბავშვი უფროსებთან ურთიერთობის შედეგად ახერხებს. როცა ბავშვი მოუსვენრადაა დედა ცდილობს მის დამშვიდებას. ხშირად ეს საკვების მიცემით ხდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვის მოუსვენრობის მიზეზი უფროსისათვის ყოველთვის ერთმნიშვნელოვნად ცხადი არ არის, მშობლები უმრავლეს შემთხვევებში მაინც ახერხებენ ბავშვის ქცევის სწორ ინტერპრეტაციას. ამ შემთხვევაში ბავშვი სწავლობს საკუთარი მდგომარეობის  ამხსნელი ადეკვატური „იარლიყის“   პოვნას. მაგრამ თუ უფროსის მხრიდან   ხშირ შეცდომებს აქვს ადგილი, მაშინ ბავშვიც მცდარად სწავლობს საკუთარი აგზნების კლასიფიცირებას.

რატომ გვჭირდება „იარლიყი“? კოგნიტური თეორიების ერთ-ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელის, როგორიცაა შახტერი (Schachter) აზრით, ჩვენ ვახდენთ ზოგადი, არადიფერენცირებული ფიზიოლოგიური აგზნების შეფასებას, რათა განვსაზღვროთ, თუ რას ვგრძნობთ. საკუთარ თავს „ვუსვამთ შეკითხვას“ თუ რომელი ემოციის იარლიყია ყველაზე შესაფერისი და რას ნიშნავს ჩვენი რეაქცია იმ კონკრეტულ სიტუაციაში, რომელშიც აგზნების განცდა ჩნდება. Schachter-მა მოცემული თეორია დრაივებზეც განავრცო, მათ შორის სწორედ შიმშილის გრძნობაზე. შესაბამისად მან შემდეგი    ჰიპოთეზა ჩამოაყალიბა: მსუქანი ადამიანების ბევრი ჭამის მიზეზია ის, რომ ისინი ვერ სწავლობენ შიმშილის შეგრძნების იდენტიფიცირებას და აგზნების სხვა მდგომარეობებისაგან გარჩევას. განსაკუთრებულ შემთხვევებში (დაძაბულობის დროს) ყველა აგზნება შიმშილი ჰგონიათ და მის შესამცირებლად საკვების მიღების ქცევას ახორციელებენ. აღნიშნული ჰიპოთეზა მან ექსპერიმენტის საშუალებით დაადასტურა. ექსპერიმენტის შედეგების მიხედვით ძლიერი შიშის შემთხვევაში ნორმალური წონის მაძღარი ცდისპირები უფრო ნაკლებს ჭამს, ვიდრე მშიერი. ხოლო ზედმეტი წონის მაძღარი და მშიერი ცპ-ების პასუხები ერთმანეთს ემთხვევა.

ამრიგად, ზედმეტი წონის ადამიანებს უჭირთ შინაგანი შეგრძნებების ზუსტი იდენტიფიკაცია და დიფერენციაცია, მათი კვებასთან დაკავშირებული ქცევა უფრო გარეგანი სტიმულებით იმართება (სუნი, დრო), ვიდრე რეალური შიმშილის შეგრძნებით (კუჭის სიცარიელით), როგორც ეს ნორმალური წონის ადამიანებთან ხდება.

ამრიგად, ისეთ ცოცხალ არსებებზე საუბრისას, როგორიცაა ადამიანები,  შეუძლებელია შიმშილის მხოლოდ ბიოლოგიური კომპონენტების მოშველიებით ახსნა. აუცილებელია მისი ფსიქოლოგიური მხარის - დასწავლილი და კოგნიტური კომპონენტების - გათვალისწინებაც.  განსაკუთრებით   აღსანიშნავია, რომ   მოცემული კომპონენტების მონაწილეობის აღიარებაც კი უკვე წინ გადადგმული ნაბიჯია ზედმეტი წონის პრობლემის შემთხვევაში. სწორედ აღნიშნულ ფაქტორებზე ხაზგასმა, რომლებიც ბიოლოგიურთან შედარებით უფრო მარტივად ექვემდებარება ცვლილებას, ქმნის ოპტიმიზმის საფუძველს.