ყველა ქვეყნის პირველად ჯანდაცვაში, მედიცინის სხვა სექტორებისაგან განსხვავებით, ძალზე ცოტა კვლევაა ჩატარებული. აქ მტკიცებულებები ნაკლებია და ილუზიები ჭარბობს. 2003 წელს მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცია დაჟინებით მოითხოვდა ჯანდაცვის სისტემის მომავალი, დაფუძვნებოდა პირველად ჯანდაცვას. ევროპაში, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ლუბლიანას დადგენილებითაც ხაზი გაესვა იგივე პრინციპებს, ანუ პირველად ჯანდაცვაზე აქცენტს.
საქართველოს პირველადი ჯადაცვის პროგრამების მენეჯმენტის სისტემური ანალიზთ და ჩატარებული კვლევებით ირკვევა, რომ:
1. მძლავრი პირველადი ჯანდაცვა ასოცირდება ჯანმრთელობის უკეთეს შედეგებთან და უთანასწორობის შემცირებასთან, რაც პირველადი ჯანდაცვის არსს წარმოადგენს;
2. ზოგადი პრაქტიკოსები სხვა სპეციალისტებზე მეტი დაავადების დროს უზრუნველყოფენ მოსახლეობის მომსახურებას, ხარისხის შეუცვლელად და ხშირად უფრო ნაკლებ ფასად;
3. პირველად ჯანდაცვაზე აქცენტმა შეამცირა ჯანდაცვის სისტემის ფასების ზრდის პროცესი;
4. წარმოდგენა იმის შესახებ, რომ პირველადი ჯანდაცვის შედეგებმა გამოასწორა მოსახლეობის ჯანმრათელობის მდგომარეობა, სინამდვილეს შეესაბამება, თუმცა, დროით გამოცდილი მტკიცებულებები ნაკლებად არსებობს;
5. პირველადმა ჯანდაცვამ რეალურად, რომ შეუწყოს ხელი ჯამრთელობის უთანასწორობის შემცირებას, იგი საფუძვლიანად უნდა გაეცნოს სოციალურ და ეკონომიკურ სიტუაციას, როგორც გეოგრაფიულ, ასევე ინდივიდუალური შემთხვევების დონეზე;
6. მოსახლეობის ჯამრთელობას ქვეყანაში, უმეტესად, შემოსავლები, სიმდიდრე და მისი გადანაწილების პრინციპები განაპირობებს.
ავტორი თბილისის ივ. ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის დოქტორანტი ირაკლი ჯაყელი.
თანაავტორები თბილისის ივ. ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის პროფესორი ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი ოლეგ ეჯიბაძე.
თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის მენეჯმენტისა და ეკონომიკის დეპარტამენტის პროფესორი მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი ოთარ გერზმავა.