სისტემური ანუ დედაპლატა (Motherboard). იგი წარმოადგენს კომპიუტერის “ხერხემალს”.  

ეს არის მწვანე ან ყავისფერი მიკროსქემების დაფა. ის ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია, რადგანაც  აკავშირებს სხვადასხავა ნაწილებს ერთმანეთ-თან. აქ არის პროცესორი, მიკროსქემები, მეხსიერების სლო-ტები, სხვადასხვა ჩიპები, გაფართოების სლოტები (ადაპტერები), ვიდეო კომპონენტები.განასხვავებენ ორ ძირითად ტიპს- ინტეგრირებული და არა ინტეგრირებული დედაპლატა.

არაინტეგრირებული დედაპლატის უმნიშვნე-ლოვანესი ნაწილი  არის გაფართოების კარტები (ადაპტერები), რომლებიც კომპიუტერის ფუნქციო-ნალურობის გასაფართოებლად არის შექმნილი. ესენია: ვიდეო და აუდიო სქემები, დისკის კონტროლიორები და სხვა. არაინტეგრირებული სისტემური პლატა ადვილად ამოსაცნობია, მისი გაფართოების სლოტების რაოდენობით. ამ კომპონენტებით არის დაკავებული დედაპლატის დიდი ნაწილი. ძნელია დღეს ნახოთ არაინტეგრირებული პლატა. როგორც წესი დღეს  დედაპლატას, რომელსაც  შეიძლება ჰქვია არაინტეგრირებული, ჩაშენებული აქვს ხშირად გამოყენებადი სქემები (როგორიცაა IDE ან ფლოპი კონტროლიორები, სერიული კონტოლიორი და აუდიო  კარტა). 90 წლების დასაწყისში, ეს კომპონენტები დედაპლატას ემატებოდა.

ინტეგრირებული დედაპლატა - უმეტესი კომპონენტები, რომლებიც შეიძლება იყოს დამატებული დედაპლატაზე გაფართოების სლოტების გამოყენებით, ინტეგრირებულია (ჩაშენებული) დედა-პლატას მიკროსქემაზე. ინტეგრირებული დედა-პლატები  წარმოებულია პროცესის გასამარტივებლად. მაგრამ ამ სიმარტივეს აქვს უარყოფითი მხარე. როდესაც ერთი კომპონენტი გამოდის მწყობრიდან, გამოსაცვლელია მთელი დედაპლატა. ასე რომ მისი წარმოება იაფია, მაგრამ განახლება ზოგ შემთხვევაში შეუძლებელი.

ზოგიერთ დედაპლატაზე შეიძლება  კომპონენტის გათიშვა (disable), მაგ. ხმის პლატის.  შესაბამისად არის საშუალება  გაფართოების სლოტზე დაამატოთ ხმის კარტა (ადაპტერი).

სისტემური პლატა ხასიათდება გამოყენებულ მიკროსქემათა ტიპით, დამაკავშირებელი სალტის სწრაფქმედებით (Bus speed), აგრეთვე ბუდეთა ტიპებით და რაოდენობით. სისტემური პლატის მახასიათებლები მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს პროცესორისა და სხვა აპარატურული კვანძების შესაძლო სიმძლავრეებს.

ქვემოთ მოყვანილია  ორი სხვადასხვა ტიპის დედაპლატის დახასიათება:

AMD Soket AM2/ Asus/ M2N-X nForce 520 PCIX 3PCI +2PCIe 2DDR2  

დასახელების მიხედვით შეგვიძლია დავასკვნათ:

   ზემოთ ნაჩვენები დედაპლატისთვის თავსებადია AMD Soket AM2 (კომპანია AMD) ტიპის პროცესორი;

   მწარმოებელი ფირმაა Asus;

   მოდელი -   M2N-X;

   ჩიპსეტის ტიპია nForce 520;

   გააჩნია PCIX, 3PCI და 2PCIe  გაფართოების სლოტები (ბუდე);

   გააჩნია 2DDR2 ტიპის მეხსიერების სლოტი (ბუდე);

სხვა დამატებითი მონაცემები ჩვეულებრივ მოცემულია დამატებით ინსტრუქციებში ან მწარმოებლის web-გვერდებზე.

P4 LGA 775/ Asus/ P5Q3 Delux/WiFi P45 3PCIX 16x 2PCI +2PCIe 4DDR3  

დასახელების მიხედვით შეგვიძლია დავასკვნათ-

   ზემოთ ნაჩვენები დედაპლატისთვის თავსებადია P4 LGA 775 (კომპანია Intel) ტიპის პროცესორი;

   მწარმოებელი ფირმაა Asus;

   მოდელი -   P5Q3 Delux/WiFi;

   ჩიპსეტის ტიპია P45;  

   გააჩნია 3PCIX 16x, 2PCI და 2PCIe  გაფართოების სლოტები (ბუდე);

   გააჩნია 4DDR3 ტიპის მეხსიერების სლოტი (ბუდე);

სხვა დამატებითი მონაცემები ჩვეულებრივ მოცემულია დამატებით ინსტრუქციებში ან მწარმოებლის web-გვერდებზე.

აგრეთვე გაეცანით ზაზა გოგიჩაშვილის კომპიუტერული სკოლის წინა და შემდგომ online გაკვეთილებს.