ხელმძღვანელთა პირველი ტიპი - ჩინოსანი, არის კარიერაზე ორიენტირებული მუშაკი. მას კარგად აღქმული აქვს, რომ ყველაფერი, რაც ითქმის, ყოველთვის როდი კეთდება. ამის გამო მის შეფასებებსა და დამოკიდებულებებში ნელ-ნელა ყალიბდება საქმისადმი ცინიკური დამოკიდებულება. კარგად შესწავლილი აქვს აპარატული თამაშის წესები, რიტორიკა, მოვალეობის შესრულების საპრეზენტაციო და რეალური არსი. ამის გამო ამ ტიპის ხელმძღვანელთა ერთი ნაწილი დროთა განმავლობაში ”აქტიურ მეურნედ”, ხოლო მეორე - ”ეფექტურ პოზიორად” ყალიბდებიან. პირველი ჯგუფის წარმომადგენლები გაუთავებლად აკვირვებენ, ზოგჯერ კი აშინებენ კიდევაც თანამშრომლებს თავისი განუწყვეტელი იდეებითა და წამოწყებებით. მეორე კატეგორიის ხელმძღვანელებს დიდად არც აწუხებთ თუ რა მოუვა მათ დაწესებულებას, მნიშვნელოვანია, რომ მათზე ლაპარაკობდნენ მხოლოდ კარგად და უშუალო უფროსები კმაყოფილნი იყვნენ. თვითონ ”პოზიორები” გამოიყურებიან რესპექტაბელურად, ხოლო სასწავლო დაწესებულება მათ შემდეგ შეიძლება სრულიად დაექცეს, ფსიქოლოგიური კლიმატი კოლექტივში ყოვლად მიუღებელი გახდეს, სასწავლო-მატერიალური ბაზა მოუთმენელ მდგომარეობამდე იყოს მიყვანილი, დაწესებულების რეალური იმიჯი გახდეს ნეგატივური.
ჩინოსანი ხელმძღვანელი აქტიურად იყენებს დაწესებულების რესურსებს, ოღონდ განსხვავებულად: ”მეურნე” - სასწავლებლის განვითარებისათვის, ხოლო ”პოზიორი” - საკუთარი კეთილდღეობისათვის.
შემდეგი ტიპი - დავარქვათ მას შემოქმედი, უმეტესწილად ინდივიდუალისტია, ავლენს ”ბოჰემურობისაკენ” მიდრეკილებას და თუ ოდესღაც წერდა, ხატავდა ან მეცნიერებასთან ჰქონდა შეხება - ამაყობს თავისი შემოქმედებით. ფსიქოტიპიდან გამომდინარე, უმეტესწილად, ის თვითკმაყოფადია, ყოველდღიური ურთიერთობა იმასთან რთულია. როგორც წესი, ხელმძღვანელობაში ის ნაკლებად ეფექტურია, ვინაიდან კონცენტრირებულია საკუთარ პერსონაზე, აზრებსა და განცდებზე. ზოგიერთი მათგანი თანდაყოლილი ნიჭისა და შემოქმედებისადმი მიდრეკილების გამო წარმატებულადაც ავითარებს დაქვემდებარებულ დაწესებულებას და, მიუხედავად იმისა, რომ არ ანიჭებს ამას დიდ მნიშვნელობას, შესაძლოა დაწესებულების საქმიანობაში აღწევდეს კარგ შედეგებს.
რიგით შემდეგი ტიპი - აღმზრდელი, სხვებისაგან განსხვავებით ნაკლებად შესამჩნევია, მაგრამ აგრეთვე მრავალრიცხოვანია. მას უსაზღვროდ სჯერა ყველაფრის, რასაც იძახის. ზოგჯერ მიამიტია, ვერანაირად ვერ შესძლო ”სოციალური ილუზიების” მოშორება. მისი ხედვით, ის ყოველდღიურად უნდა ზრუნავდეს და ზრდიდეს პედაგოგების, მოსწავლეების, მშობლების შესაძლებლობების განვითარებას. მას ნაკლებად აწუხებს დაწესებულების მატერიალურ ბაზის შემდგომი განვითარების პროცესები. ასეთი ხელმძღვანელის პირობებში დიდი ბედნიერებაა, თუ მის გვერდით აღმოჩნდება მეურვე მოადგილე, წინააღმდეგ შემთხვევაში დროთა განმავლობაში მატერიალური ბაზის თვალსაზრისით სასწავლებელი შეიძლება დაქცევამდე იქცეს მიყვანილი. დღევანდელ ვითარებაში ასეთი ტიპის ხელმძღვანელი, რა თქმა უნდა, ნაკლებად ადეკვატურია, ვინაიდან მას არ გააჩნია დაწესებულების განვითარებისათვის საჭირო რესურსისათვის მოპოვების ალღო და უნარი.
 მეოთხე ტიპი - მეწარმე, ის, როგორც წესი, ძალზე აქტიური პიროვნებაა, კარგი ორგანიზატორია. ბიზნესში მიაღწევდა წარმატებას, მაგრამ ვინაიდან გახდა სასწავლო დაწესებულების ხელმძღვანელი, იგი დაძაბულად მუშაობს თვითონ და ამუშავებს ქვემდებარე მუშაკებს. ყველგან, სადაც ეს ოდნავადაც შესაძლებელია, ამყარებს საქმიან ურთიერთობებს, ახორციელებს დაწესებულების განვითარებაზე ორიენტირებულ პროექტებს. კარგი მენეჯერია. მოხერხებულია არა მარტო განათლებისათვის გათვალისწინებული, არამედ გარე რესურსების მოზიდვაშიც, შეუძლია კოლეგას, რომ იტყვიან, ხელიდან გამოსტაცოს დაფინანსებისა თუ აღჭურვის ნაწილი. მისი დაწესებულების სასწავლო-მატერიალური ბაზა სათანადოთ აღჭურვილი და მოვლილია. აგრესიული თვისებების გამო კოლეგა - ხელმძღვანელებს ის დიდად არ მოსწონთ, მაგრამ მეწარმე-ხელმძღვანელი ნაკლებად განიცდის მისდამი ამგვარ დამოკიდებულებას. პრობლემები მას შეიძლება შეექმნას კოლექტივის წევრებთან ურთიერთობებშიც, ის ნაკლებად ენდობა გვერდით მყოფთ, შეიძლება ითქვას, არ ხედავს და არ აფასებს ადამიანებს, ამის გამო ეფექტურად ვერ იყენებს დაწესებულებაში რეალურად არსებულ რესურსებს, პედაგოგიური კოლექტივის პოტენციალს.

 ტიპი მეხუთე - აგრეთვე გავრცელებული, მაგრამ პირველ რიგში კოლეგებისათვის ნაკლებად სიმპათიური, მას ვიწრო წრეში ისინი მიმტმასნებელ აბეზარას ეძახიან. ის უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებს და აფასებს ზემდგომ ხელმძღვანელებთან კავშირებს, რომელიც შეიძლება მოიპოვოს საჭირო ხალხთან ურთიერთობების დამყარებით და მათი გამოყენებით. კარგად აღიქვავს სისტემის კონიუნქტურასა და მის ცვლას, უმოკლეს ვადაში თვითონაც შეუძლია ფერი იცვალოს. დიდ დროს უთმობს შეკრებებზე და თათბირებზე დასწრებას, უფროსობაში კაბინეტ-კაბინეტ სიარულს და ამას როგორც სამსახურს ეკიდება. საჭიროების შემთხვევაში შეუძლია მოკლე ხნით მოახდინოს საკუთარი შრომითი უნარიანობის ეფექტური დემონსტრირება. და ყველაფერ ამას აკეთებს რესურსების მოსაპოვებლად, რომელთა ნაწილი შეუძლია მოახმაროს დაწესებულებას, ძირითადად კი საკუთარი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებას ახმარს. იგი ნაკლებად აფასებს თავის სამსახურს, განიხილავს მას, როგორც საჭირო ტალღაზე მოხვედრის საშუალებას და პირველივე შესაძლებლობის დროს დაუფიქრებლად, ყოველგვარი სინანულის გარეშე მიატოვებს მას შედარებით უფრო უზრუნველყოფილ და ნაკლებად   საწვალებელ თანამდებობაზე გადასვლისათვის. ანუ ურთიერთობებს, კავშირებს, სამსახურს, დაწესებულების შესაძლებლობებს, უმეტესწილად მოჩვენებითად წარმატებულ საქმიანობას - საბოლოო ჯამში ყველაფერს იყენებს მხოლოდ პირადი კეთილდღეობისათვის. ასეთია სპეციალისტთა დაკვირვების შედეგად, დაჯგუფების პრინციპით გამოვლენილი სასწავლო დაწესებულებების ხელმძღვანელთა პირობითი ტიპები. ჩვენი აზრით ამათ გარდა არსებობს კიდევ ერთი - ამბიციების არ მქონე, საქმისადმი ერთგული , შრომის მოყვარე, თავმდაბალი, ყოველდღიურად მოფუსფუსე, პედაგოგებისათვის უფროსი მეგობარი და კეთილის მოსურვე მრჩეველი, დამხმარე, მოსწავლეებისათვის მზრუნველი, სამართლიანი, მაგრამ მომთხოვნი - სასწავლო დაწესებულების რიგითი ხელმძღვანელი. მის მუშაობას არასდროს არ აღნიშნავენ უფროსი ხელმძღვანელები, მას არ აჯილდოებენ. მისი შრომისა და ღვაწლის ჯილდოა - მშობლის მადლიერება და მრავალი წლის შემდეგ ყოფილი მოსწავლის გულგახსნილი, კეთილი სალამი.

ხელმძღვანელთა რომელ ტიპს მიეკუთვნებით თქვენ, ან თქვენი ხელმძღვანელი?