ძალიან აქტიური ბავშვები ჩვენი დროის ნიშნად იქცნენ. სხვა და სხვა კვლევებით ბოლო რამდენიმე ათწლეულში მათი ხვედრითი წილის 2 - დან 18 პროცენტამდე ზრდის ტენდენცია დადგინდა. ზოგიერთ ქვეყანაში ასეთი მახასიათებლების მქონე ბავშვები საერთო რაოდენობის ნახევარსა და მეტს წარმოადგენენ. მათთან მიმართებაში სპეციალისტები, მშობლები ორ ბანაკად დაყოფილნი არიან და ერთმანეთისგან დიამეტრალურად განსხვავებული აზრი გააჩნიათ. თუ ერთ ნაწილს ჰიპერაქტიურობა ანომალიად და დაავადებად მიაჩნია, მეორეს - თანამედროვეობით წარმოქმნილ ახალ ნორმად, განვითარების თავისებურებად. სად არის ჭეშმარიტება? მართლაც, რას წარმოადგენს ეს მოვლენა - სენია, თუ კაცობრიობის განვითარების ახალი ეტაპია?
გასული საუკუნის 80-ან წლებში მედიკოსთა ნაწილმა ”მშობელთა შესაშინებლად” ბავშვის ჭარბი მოძრაობითი აქტიურობის მდგომარეობა სენად მიიჩნია და სახელწოდებაც კი მოუნახა - ”ყურადღების დარღვევის (ან დეფიციტის) თანდართული ჰიპერაქტიურობის სინდრომი”. ამ ტერმინით ის დაავადებათა საერთაშორისო კვალიფიკაციაში შეიტანეს, განმარტებაც მიეცა, რომ მას ცენტრალური ნერვიული სისტემის ფუნქციების დარღვევა იწვევს. სპეციალისტთა ამ ბანაკის აზრით ჰიპერაქტურობის სინდრომი ვლინდება იმაში, რომ ასეთ ბავშვს უჭირს რაიმეზე ხანგრძლივად კონცენტრირება და ყურადღების შეჩერება, გარდა ამისა გარე და შინაგანი ინფორმაციის გადამუშავება, რაც ზეგავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და საკმაოდ მაღალი ინტელექტის მიუხედავად სწავლებას უქმნის პრობლემებს. სპეციალისტთა მეორე ნაწილი თვლის, რომ ჰიპერაქტიური ბავშვების ქცევის თავისებურება არ არის გამოწვეული რომელიმე სახის ფსიქიკური დარღვევით ან პათოლოგიებით. ბავშვთა ”ტვინის ბიოქიმიური დისბალანსი” , რომლის თაობაზეც მშობლებს ესაუბრებიან საწინააღმდეგო შეხედულებების მქონე ექიმები, სერიოზული მეცნიერული დასაბუთებით არ არის დადასტურებული, არ დგინდება არც ანალიზებით და არც ტვინის სკანირებით. სპეციალისტთა ნაწილს მიაჩნია, რომ დაუშვებელია ჭარბი ენერგიის მქონე და გადამეტებულად აქტიური, ემოციური, ყველა ბავშვი მივაკუთვნოთ ნერვიული სისტემის დარღვევისა ან დაავადების მქონე ბავშვთა კატეგორიას. მათი აზრით, საქმე გვაქვს ახალ თაობასთან, რომელსაც გააჩნია განსხვავებული მოთხოვნილებები, სურვილები, ტემპერამენტი და უფრო მოსაწონია სისწრაფე, მაღალი აქტიურობა, ემოციურობა, გარდა ამისა ახასიათებთ ეგოიზმის მომატებული დონე და, რომ ეს ყველაფერი კაცობრიობის განვითარების ბუნებრივი პროცესის, ევოლუციის კანონზომიერებაა.
მშობლებიც ასეთი ბავშვების მიმართ თავისი დამოკიდებულებითა და შეფასებით განსხვავდებიან. ისინი, ვისაც აღიზიანებს ბავშვის ჭარბი ენერგიულობა და სწრაფი მოძრაობა, ასე ახასიათებენ მათ: ჭარბად აქტიური, გაუწონასწორებელი, უმართავი, იმპულსური, უყურადღებო, დაუდეგარი, ადვილად აღგზნებადი, ფიცხი. მშობელთა მეორე ნაწილი, რომელიც მეტი მოთმინებით, სითბოთი და სიყვარულით ექცევა ასეთ ბავშვებს, მათ ახასიათებს: ლაღი, დაუდგომელი, მოუთმენარი, მკვირცხლი, გაბედული, უშიშარი, ცნობისა და ცოდნის მოყვარე. ანუ აქაც აზრთა სხვაობაა. მართლაც, რასთან გვაქვს საქმე სინამდვილეში? მოდით შეფასების ობიექტურობისათვის გავიხსენოთ, რომ ნებისმიერი ჩვენთაგანის თაობა საკმაოდ განსხვავდებოდა წინა თაობებისაგან, მაგრამ ამ სხვაობებისათვის არავის არ მიუცია დიაგნოზის ფორმა. ალბათ ჰიპერაქტიურობის გამოვლენა - თაობათა შორის სხვაობაა. რა ესაჭიროება ჰიპერაქტიურ ბავშვს? ძალიან გამარტივებულად, რომ ვთქვათ: ყურადღების მიქცევა - კი; განგაში, თუ ამისათვის რაიმე განსაკუთრებული მიზეზები არ არსებობს, - არა. მაგრამ, ურიგო არ იქნება, მითუმეტეს განსაკუთრებულ შემთხვევაში, შესაბამის სპეციალისტთან კონსულტაცია.
P.S. თუ თქვენთვის აქტუალურია ეს პრობლემა, გესაჭიროებათ რჩევა, დარიგება - დასვით შეკითხვა და მიღებთ სპეციალისტის განმარტებას. იმ შემთხვევაში, თუ ამ პრობლემატიკით დაინტერესდება მშობელთა მნიშვნელოვანი რაოდენობა, საიტზე გამოქვეყნდება უფრო დეტალური სპეციალური სტატია.
|