თანატოლების გარემოცვაში ასეთ ბავშვებს დაცინვით ”ბოთეს” ან ”ლონდრეს” ეძახიან. სპეციალისტები - ”ნელ ბავშვს”, ფსიქონევროლოგები, ზოგიერთ შემთხვევაში მოიხსენიებენ ტერმინს ”ჰიპოდინამიური სინდრომი”. ზოგ მშობელს ბავშვის სიდინჯე აღიზიანებს, ნაწილს აფიქრებს, ხოლო ზოგს აშინებს ან ადარდებს, რა მოვლენაა ეს, პრობლემაა, თუ ადამიანის განსხვავებული ფსიქო-, ან ტემპერამენტის ტიპი? შესაძლებელია ერთიც და მეორეც, მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში ტრაგედიას ეს არ წარმოადგენს. მიიღეთ თქვენი შვილის სინელე, როგორც მოცემულობა, რომელსაც უნდა ითვალისწინებდეთ აღზრდის პროცესში. ამისათვის უპირველესყოვლისა კარგად უნდა გავარკვიოთ, რასთან გვაქვს საქმე. ზოგიერთ შემთხვევაში ბავშვის სინელე განიხილება, როგორც ადრეულ ასაკში (1-3 წ.) ნორმალური განვითარების ეტაპი. ბავშვის აუჩქარებლობა, სიდინჯე, შესაძლოა დაკავშირებული იყოს მოტორიკის ბუნებრივად შენელებულ განვითარებასთან, რაც არ აძლევს მას საშუალებას იმოძრაოს და იმოქმედოს სწრაფად, გამართულად. ამ სახის ეტაპობრივი სინელე ბავშვს გაუვლის შემდგომ ასაკში. შესაძლოა, რომ თქვენი შვილი ფლეგმატური ტიპის ტემპერამენტის ბავშვია. ტემპერამენტი კი ნერვიული სისტემის თანდართული თვისებაა და მისი პოლარული შეცვლა შეუძლებელია, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ არც ერთი შემადგენელი მახასიათებელი ნაწილობრივ მაინც არ შეიცვლება სწორი მიდგომისა და აღზრდის პროცესისადმი გააზრებული მიდგომის შემთხვევაში. ფლეგმატური ტიპის ტემპერამენტის ბავშვი მშვიდია, არ იტანს დაჩქარებას, ის გამოირჩევა გაწონასწორებული ხასიათით, დარბაისლობითა და გონიერებით, ყველაფერს აკეთებს საფუძვლიანად, შეუპოვრად ცდილობს გადალახოს წინააღმდეგობები. იგი მძიმედ ცვლის დასახულ მიზნებს, მათ დაცვასა თუ მიღწევაში ავლენს სიჯიუტეს. ცვლილებებს ეჩვევა ძნელად, ურჩევნია ცხოვრების ჩვეული რიტმი, მისი ფსიქიკა გარე გამაღიზიანებლებთან მიმართებაში ძალიან მდგრადია.
ის არ არის კონფლიქტური და აგრესიული. ფლეგმატიკოსი ბავშვი თავშეკავებულია ემოციების გამოვლენაში, გარდა ამისა მისი გრძნობები სიღრმითა და უცვლელობით გამოირჩევიან, მიმიკა არ არის ძალიან მეტყველი. მას არ ახასიათებს კომუნიკაბელურობა. მეგობრებს ძნელად პოულობს, მაგრამ მეგობრობაში იჩენს საშურ თავდადებულობას. რამის შესწავლისათვის, სხვებთან შედარებით, მას მეტი დრო ესაჭიროება, მაგრამ ამის შედეგად მას გამოუმუშავდება მდგრადი უნარ-ჩვევები, რომლებსაც იყენებს მთელი სიცოცხლის განმავლობაში. უნდა გვახსოვდეს, რომ ამ ტიპის ტემპერამენტს გააჩნია ნაკლი - მუდმივი დამშვიდებულობა, რაც წარმოქმნის იმის ხიფათს, რომ გაიზრდება ზარმაცი, გულგრილი ყველაფრისადმი, გარდა ყველაზე ელემენტარული მოთხოვნილებებისა.
ზოგი ბავშვის სინელე შეიძლება იყოს დაკავშირებული ნერვიული სისტემის თავისებურებასთან ან ტვინის სტრუქტურის ორგანულ ცვლილებებთან. ასეთ შემთხვევებში უმჯობესია მიზეზების გარკვევა და ზუსტი დადგენა მივანდოთ პროფესიონალებს - პედიატრებს, სპეციალიზირებულ ნევროპათოლოგებს, ფსიქონევროლოგებს, ფსიქოლოგებსა და ფსიქოანალიტიკოსებს, იმიტომ, რომ ორგანული პათოლოგია ხშირად ასრულებს ბავშვის ფსიქიკის სხვა და სხვა დარღვევების ფონის ფუნქციას. ასეთ ბავშვებს ესაჭიროებათ სპეციალისტების ხანგრძლივი დაკვირვება. მხოლოდ ყოველმხრივი სისტემური გამოკვლევის შედეგად ექიმს შეუძლია დანიშნოს ინდივიდუალური თერაპია, ხოლო ფსიქოლოგს და ფსიქოანალიტიკოსს - დაეხმაროს ბავშვს შინაგანი კონფლიქტების დაძლევაში. ნუ შეშინდებით! კარგად გაერკვიეთ, ამ მასალაში აღწერილიდან, რასთან გაქვთ საქმე თქვენი შვილის შემთხვევაში, მხოლოდ ამის შემდეგ გააკეთეთ დასკვნა და იმოქმედეთ. მშობელთა მოთხოვნის შემთხვევაში შეიძლება გამოქვეყნდეს ვრცელი და დეტალური სტატია.
P.S. ალბათ იცით, რომ არსებობენ სხვა ფსიქოტიპის ბავშვებიც და თუ რომელიმე მათგანი გაინტერესებთ, მოგვწერეთ. შეგიძლიათ აღწეროთ თქვენი შვილის ქცევა, ხასიათი, ჩვევა და თქვენ მიიღებთ განმარტებას, თუ რომელ ფსიქოტიპს მიეკუთვნება ის და რა უნდა იცოდეთ მის აღზრდასთან დაკავშირებით.
|