მზარეული - უძველესი პროფესიაა. პირველ მზარეულად ალბათ უნდა ვაღიოროთ ის პირველყოფილი ადამიანი, რომელმაც მოიფიქრა ნანადირევის ხორცის მხურვალე ნაკვერცხალზე დადება და მიხდა, რომ ის უფრო გემრიელი გახდა. უძველეს წყაროებში მზარეულის პროფესია მოიხსენება ჩვენ წელთაღრიცხვამდე ჯერ კიდევ 2600 წლის წინ.
ძველ საბერძნეთში ჯარისკაცებისთვის საჭმელს უკვე ამზადებდა სპეციალურად დაქირავებული ადამიანი. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ალბათ ასე გაჩნდა პირველი პროფესიონალი მზარეული, რომელსაც შეუძლია ჩვეულებრივი პროდუქტების გამოყენებით მოამზადოს არა მხოლოდ კერძი, არამედ - გემოვნების შედევრი.
გასული საუკუნის 90-იან წლებში რესტორნების მფლობელებმა შენიშნეს, რომ მათი ბიზნესის წარმატება დიდ წილადაა დამოკიდებული შეფ-მზარეულის ოსტსტობაზე, რესტორანში მომზადებული კერძების ნაირსახეობაზე, ექსკლუზიურობაზე ან ეგზოტიკურობაზე.განსაკუთრებული მნიშვნელობა ამ პროფესიამ შეიძინა თანამედროვე, დაჩქარებული განვითარების და სისწრაფის ეპოქაში.
თანამედროვე ადამიანი მიზნად ისახავს კარიერას და წარმატების მიღწევას და მას არ აქვს დრო იმისათვის, რომ მოიმზადოს საჭმელი. აქედან გამომდინარე, სადილები, ბიზნეს ლანჩები და ვახშმები - ჩვეული მოვლენაა, ხოლო პროფესიონალი, რომელსაც შეუძლია კერძს შესძინოს საოცარი გემო, არომატი და მიმზიდველი იერი გახდა დაფასებული და ყოველთვის იქნება მოთხოვნილი. ზოგიერთ ადამიანს მიაჩნია, რომ კულინარული ხელოვნება არ არის რთული, რომ ნებისმიერს შეუძლია შეურიოს ინგრედიენტები და ღუმელი თავად მიიყვანს კერძს საჭირო კონდიციამდე. თუმცა, ეს ასე არ არის. მზარეულს უნდა გააჩნდეს ფანტაზია, იმპროვიზაციის ნიჭი, სილამაზის განცდა, დახვეწილი გემოვნება, ესთეტიკურის ჩათვლით, და ამავე დროს სრულყოფილად იყენებდეს სამზარეულოს აღჭურვილობას, ფლობდეს კულინარული პროდუქციის წარმოების, გნსხვავებული კერძების მომზადების ტექნოლოგიებს.
ერთის მხრივ, ეს პროფესია მოითხოვს დიდ სიზუსტით, მეორე მხრივ, შემოქმედებითი ჟინის არსებობას, რათა მზარეულმა შეძლოს ორიგინალური რეცეპტების შექმნა, ან კერძის დახვეწილი გაფორმება. მან უნდა გააცნობიეროს დიეტოლოგია, ყველაფერი იცოდეს პროდუქტების კალორიულობის, ვიტამინების და სასარგებლო მიკროელემენტების შესახებ.
ამის გათვალისწინებით მზარეულთა პროფესიული კომპეტენციების და სამსახურეობრივი მოვალეობების გათვალისწინებით ბოლო წლებში წარმოიქმნა მზარეულთა ფუნქციონალური კლასიფიკაცია: შეფ-მზარეული. ადგენს განაცხადს საჭირო ნედლეულზე, სასურსათო პროდუქტებზე და ნახევარფაბრიკატებზე, უზრუნველყოფს საწყობიდან მათ დროულ მიღებას, კონტროლს უწევს გამოყენების ვადებს, ასორტიმენტს, მოწოდების რაოდენობას, ხარისხსა და რეალიზაციას. მომხმარებელთა მოთხოვნების შესწავლის შედეგად უზრუნველყოფს კერძების და კულინარული ნაწარმის ასორტინენტის მრავალფეროვნებას, ადგენს მენიუს. ახორციელებს მუდმივ კონტროლს კვების პროდუქციის ტექნოლოგიის, ნედლეულის მარაგის, სამზარეულოს მუშაკების მიერ სანიტარული ნორმებისა და პირადი ჰიგიენის წესების დაცვაზე.
ახდენს მზარეულების და სხვა თანამშრომლების სამზარეულოში განაწილებასა და ფუნქციონალურ განლაგებას. ადგენს სამსახურში მზარეულთა გამოცხადების გრაფიკს. ატარებს მომზადებული პროდუქციის შემოწმებას და წუნის გამოვლენას.
ახორციელებს აღრიცვიანობას და ანგარიშის მომზადებას საწარმოო საქმიანობის თაობაზე, ორგანიზებას უწევს შრომის პროგრესული მეთოდების დანერგვას.
სუ- შეფი - მნიშვნელობით მეორე პოზიციაა სამზარეულოში, შეფის თანაშემწეა, მისი მოადგილეა. სპეციალიზებულია გარკვეული კერძების მომზადებაზე: წვნიანებზე, ცხელ ან სახვა კერძებზე. იცის პროდუქტების შენახვის წესები, რეცეპტურის შესაბამისად ამზადებს საჭმელს, ფლობს მზა პროდუქციის გაფორმების ხერხებს. ორგანიზებას უწევს პროდუქტების შენახვას სანიტარულ-ჰიგიენური ნორმების შესაბამისად. მიუხედავად იმისა, რომ წარმოებაში გამოიყენება კერძების მომზადების დადგენილი რეცეპტურა, ნედლეულის ხარისხის და მომხმარებელთა კონტინგენტის გათვალისწინებით მას შეუძლია შეიტანოს შესაბამისი ცვლილებები. მუშაობს უშუალოდ სამზარეულოში, ხშირ შემთხვევაში უწევს საქმიანობა მაღალი ტემპერატურის პირობებშიც.
მზარეული-ტექნოლოგი - ორგანიზებას უწევს პროდუქტების მომზადების პროცესს. ადგენს ნედლეულის ხარისხს, განსაზღვრავს მზა პროდუქციის მისაღებად საჭირო მოცულობას, სადღეღამისო რაციონის კალორიულობას, ადგენს მენიუს და პრეისკურანტებს. მზარეულთა ჯგუფში ანაწილებს მოვალეობებს. აკონტროლებს კულინარული პროდუქციის მომზადების პროცესს, ადგენს ახალი საფირმო კერძების რეცეპტებს და მომზადების ტექნოლოგიურ რუკებს. აფორმებს საჭირო დოკუმენტაციას, ინსტუქტაჟს უტარებს მზარეულებს. აწარმოებს მატერიალურ ფასეულობათა, დანადგარების, ნედლეულის, მზა პროდუქციის აღრიცვას.
მზარეულ-კულინარი. აწარმოებს ნედლეულის საჭიროების და მზა პროდუქციის გამოსვლის გაანგარიშებას, საჭიროების შემთხვევაში ადგენს - მენიუს, განაცხადებს პროდუქტებზე და ნახევარფაბრიკატებზე, ამზადებს კერძებს, ატარებს გაფილტრვას, აზელვას, დაქუცმაცებას, ფორმირებას, შიგთავსების ფარშირებას. მაკონტროლებელი ხელსაწყოების მეშვეობით არეგულირაბს ტემპერატურულ რაჟიმს, ადგენს კერძის და ნაწარმის მომზადების დასრულებას, ორაგანოლეოტიკურ შეფასებას, მხატვრულად აფორმებს კერძებს და ნაწარმს, აწარმოებს პორციებად დაყოფას.
მზარეული-კონდიტერი - სპეციალიზებულია საკონდიტრო ნაწარმზე. პროდუქციის მოსამზადებლად ძირითადად გამოიყენება შემდეგი სახის ნედლეული და მასალები: ფქვილის ნაირსახეობა, შაქარი, თაფლი, ხილი და კენკრა, რძე და ნაღები, ცხიმები, კვერცხი, საფუარი, სახამებელი, კაკაო, ნიგოზი/თხილი და სხვა,
კვების პროდუქტებისათვის დასაშვები მჟავები, ჟელეს შემქმნელი ნივთიერები, არომატიზატორები, დანამატები და ა.შ.
ამ პუბლიკაციამ თუ გამოიწვია ინტერესი, ან თუ გაგაჩნიათ სურვილი დაეუფლოთ მზარეულის პროფესიას გადადით ბმულზე: https://www.facebook.com/groups/Georgian.Cuisine/
|